ตำรา “งานวิจัยและวรรณกรรมทางพระพุทธศาสนา” เป็นวิชาหนึ่งในวิชาแกนพระพุทธศาสนาที่กำหนดให้ศึกษาความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับงานวิจัยทางพระพุทธศาสนา ศึกษางานวิจัยและวรรณกรรมทางพระพุทธศาสนาในประเทศไทยตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน วิเคราะห์วรรณกรรมทางพระพุทธศาสนาที่น่าสนใจ เช่น เตภูมิกถา ของพญาลิไท มังคลัตถทีปนี ของพระสิริมังคลาจารย์ กาพย์มหาชาติของพระเจ้าทรงธรรม สังคีติยวงศ์ของสมเด็จพระวันรัต (แก้ว) วัดพระเชตุพน พระมงคลวิเสสกถาของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส แก่นพุทธศาสน์ของพุทธทาสภิกขุ กรรมทีปนีของพระพรหมโมลี (วิลาศ ญาณวโร) พุทธธรรมของพระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต) พุทธวิทยาของอาจารย์พร รัตนสุวรรณ และงานวิจัยและวรรณกรรมทางพระพุทธศาสนาในมหาวิทยาลัยมหาจุฬา-ลงกรณวิทยาลัย” และเป็นรายวิชาหนึ่งใน ๑๐ รายวิชา ที่เป็นรายวิชาข้อสอบกลาง ด้วย รายวิชา “งานวิจัยและวรรณกรรมทางพระพุทธศาสนา” ฉบับปรับปรุง เล่มนี้ แต่งโดย คณาจารย์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย มีเนื้อหาสาระแบ่งเป็น ๗ บท มุ่งหมายให้ศึกษาความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับงานวิจัยและวรรณกรรมทางพระพุทธศาสนา เริ่มตั้งแต่วรรณกรรมทางพระพุทธศาสนาในสมัยสุโขทัยและล้านนา สมัยอยุธยาและธนบุรี สมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น และสมัยรัตนโกสินทร์ปัจจุบันตลอดถึงให้ศึกษาวรรณกรรมทางพระพุทธศาสนาของมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เช่น พุทธธรรม วิมุตติมรรค รวมถึงงานวิจัยทางพระพุทธ-ศาสนาในมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ซึ่งเป็นผลงานการวิจัยของบุคลากรในมหาวิทยาลัย และผลงานวิทยานิพนธ์ของนักศึกษาระดับปริญญาโทและปริญญาเอก หวังว่า “งานวิจัยและวรรณกรรมทางพระพุทธ-ศาสนา” ฉบับปรับปรุงเล่มนี้ คงอำนวยประโยชน์เชิงวิชาการด้านวรรณกรรมและงานวิจัยแก่คณาจารย์ นิสิต นักศึกษา และประชาชนผู้ที่สนใจสืบไป
หนังสือเล่มนี้ ได้พัฒนาขึ้นตามโครงการผลิตและพัฒนาเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการเรียนรู้พระพุทธศาสนา ปีงบประมาณ 2549 ของสำนักหอสมุดและเทคโนโลยีสารสนเทศ ร่วมกับกองวิชาการ มหาวิทยาลัยจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย โดยมีวัตถุประสงค์ ดังนี้ 1) เพื่อพัฒนาเนื้อหารายวิชาในหมวดวิชาศึกษาทั่วไปและหมวดวิชาแกนพระพุทธศาสนา หลักสูตรพุทธศาสนาบัณฑิตให้เป็นที่ยอมรับและใช้ร่วมกันได้ทุกคณะวิทยาเขต วิทยาลัยสงฆ์ ห้องเรียน หน่วยวิทยบริการ และสถาบันสมทบ 2) เพื่อพัฒนารูปแบบเอกสารประกอบการสอน หนังสือ ตำรา ให้มีเอกลักษณ์ร่วมกัน ทั้งมีความคงทน สวยงาม น่าสนใจต่อการศึกษาค้นคว้า 3) เพื่อนำเนื้อหาสาระไปพัฒนาสื่อการศึกษาและเผยแพร่ในรูปแบบต่าง ๆ ทั้งสือสิ่งพิมพ์ สื่ออิเล็กทรอนิกส์ และระบบคลังข้อสอบ 4) เพื่อเสริมสร้างทักษะคณาจารย์ในการสร้างผลงานทางวิชาการอย่างมีคุณภาพ รองรับการประกันคุณภาพการศึกษาของมหาวิทยาลัย และเป็นที่ยอมรับทั่วไปในประเทศและระดับสากล
บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับงานวิจัยและวรรณกรรมทางพระพุทธศาสนา
บทที่ 2 วรรณกรรมทางพระพุทธศาสนาสมัยสุโขทัย
บทที่ 3 วรรณกรรมทางพระพุทธศาสนาในล้านนา
บทที่ 4 วรรณกรรมทางพระพุทธศาสนาสมัยกรุงศรีอยุธยา และกรุงธนบุรี
บทที่ 5 วรรณกรรมทางพระพุทธศาสนาสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น
บทที่ 6 วรรณกรรมทางพระพุทธศาสนาสมัยรัตนโกสินทร์ปัจจุบัน
บทที่ 7 งานวิจัยและวรรณกรรมทางพระพุทธศาสนาของมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
ภาคผนวก ประมวลรายวิชาและแผนการสอน
